You are here: Home > Zimbabwe > Een hittegolf in Zimbabwe

Een hittegolf in Zimbabwe

Als je in dit jaargetijde door Zimbabwe reist en de zon staat om twaalf uur ’s middags loodrecht boven je hoofd, waardoor schaduwen inkrimpen tot wat vlekjes rond je voeten, dan weet je dat je het warm zult hebben. Maar er blijkt altijd nog weer een overtreffende trap te zijn, zoals in de afgelopen weken is gebleken: een heuse hittegolf, waarbij de temperatuur oploopt tot ver in de 40 graden Celsius. Wat het allemaal nog wat pittiger maakt, is, dat de regentijd op zich laat wachten; de hele natuur snakt naar water. Iedere dag kijken de mensen naar de lucht om opnieuw weer vast te stellen, dat er geen wolkje te zien is….

Aanvankelijk had ik als titel gekozen voor “Zimbabwe, het land van Cecil J. Rhodes”, want die meneer loopt als een rode draad door de geschiedenis van dit land en kom je ook nu nog op elke hoek van de straat tegen; bij wijze van spreken dan. Als je bovendien in de kamer zit, bij een knappend openhaardvuur, waar meneer himself ook ooit gezeten heeft, dan komt de inspiratie om weer wat op papier te zetten vanzelf boven. “Open haardvuur” zei je? “En je had het net over een hittegolf!”. Inderdaad, maar we zitten inmiddels in de Eastern Highlands, waar het heerlijk koel is en waar die rijke kolonialen ook hun toevlucht zochten als het te heet werd.

Hoogtepunte

Hoogtepunte

Er zijn niet veel landen in de wereld, waarvan de naam was afgeleid van de naam van een persoon. Maar meneer Rhodes heeft dat wel voor elkaar gekregen: Rhodesië! En

Het vervoer van het stoffelijk overschot

Het vervoer van het stoffelijk overschot

niet omdat het zo’n aardige man was, integendeel, hij ging letterlijk over lijken om zijn doel te bereiken. Dat doel luidde: heel Afrika onder Britse heerschappij te brengen, van Cairo tot Kaapstad. Hij schroomde niet om er oorlogen voor te ontketenen, zoals de eerste Boerenoorlog tegen de nazaten van de Nederlandse Voortrekkers. Maar het moet ook een briljant man geweest zijn, want voor zijn dertigste was hij al schatrijk geworden, door in Kimberly alle concessies voor de diamantwinning te verwerven. Hij was als 27-jarige (!) de grondlegger van de Beers Mining Company, later omgevormd tot de Beers Consolidated, die ook nu nog de volledige diamanthandel in de wereld onder controle heeft. Met list en bedrog troggelde hij hier in Zimbabwe bij de toenmalige heerser van het Matabele volk soortgelijke rechten af. Toen deze later doorkreeg hoe hij er in geluisd was en in opstand kwam, werd hij verjaagd door een privé legertje van Rhodes en er is nooit meer wat van hem vernomen. Als “baas” van Rhodesië had hij de macht om bepaalde delen van het land tot beschermd natuurgebied te verklaren. Zo ontstonden nationale parken, waarvan de oorspronkelijke naam vaak begint met “Rhodes”. Eigenlijk verbaas ik mij er over, dat na de onafhankelijkheid, zijn naam niet volledig uitgewist is. Iedereen heeft, zo lijkt het wel, een soort haat-liefdeverhouding met die man. OK, Rhodesië moest natuurlijk wijken voor de oorspronkelijke naam Zimbabwe, maar dan blijven er nog genoeg uitingen over. Omdat ik niet geheel toevallig de laatste jaren nogal veel over Afrika heb gelezen, in het bijzonder over Zuid-Afrika en Zimbabwe, intrigeert die man mij best wel. Het hoeft dan ook geen betoog, dat we zijn graf bezocht hebben. Ook de plek van zijn laatste

Laatste rustplaats

Laatste rustplaats

rustplaats had hijzelf al bepaald: bovenop een heuveltop, iets ten zuiden van Bulawayo met de nogal aanmatigende naam “View of the World”. Hoewel hij overleed in Kaapstad, waar hij de laatste dagen van zijn leven verbleef, werd zijn lijk onder grote belangstelling overgebracht naar die heuveltop. Het moet gezegd worden, dat hij niet voor het een of andere pompeuze graf heeft gekozen. Een simpele koperen plaat, met daarin gegraveerd de tekst, dat hier de stoffelijke resten van Cecil J. Rhodes rusten, is alles. Een monument op dezelfde plek voor de 47 gesneuvelden uit zijn privé leger, trekt meer aandacht.

Een belangrijk deel van het vervoer van zijn stoffelijk overschot gebeurde per trein, waarbij Rhodes was opgebaard in zijn eigen privé rijtuig. Hebben de hele rijken der aarde tegenwoordig hun eigen vliegtuig, Cecil had een eigen spoorwagon, gebouwd in de Verenigde Staten en voorzien van alle gemakken. Dat rijtuig staat in het Spoorwegmuseum in Bulawayo en dat hebben we uiteraard ook bezocht. In dit museum staat onder meer een indrukwekkende hoeveelheid stoomlocomotieven uit de geschiedenis van de Rhodesische Spoorwegen te verpieteren, met als pronkstuk het privé rijtuig van Rhodes. Dan wordt je opnieuw geconfronteerd met de slechte

de keuken

de keuken

economische situatie in Zimbabwe. De hele boel staat op een enorme manier te verpauperen. Er zit nog wel iemand aan de kassa om de (bescheiden) entree te heffen, maar verder is er geen enkel toezicht; wij zijn de enige bezoekers. De wagon waar het ons vooral om te doen was, bleek op slot te zitten. Dankzij de bemiddeling van wat alternatieve figuren uit de USA, die ter plekke met wat vage cursussen bezig waren en die zo af zaten te geven op die luie zwarten (eentje was zelf zwart!), dat ze waarschijnlijk binnenkort het land wel uitgezet zullen worden, werd de wagon voor ons geopend.

Dat de economie enorm heeft geleden onder de wetten, die Mugabe c.s. in de afgelopen 20 jaar hebben uitgevaardigd, is overal te zien. In Bulawayo hebben wij een aantal dagen op het lokale Caravan Park gestaan. Wij zijn al blij, dat het nog bestaat, want dat weet je in dit land maar nooit. Het eerste wat we zien zijn mooie groene gazons, omzoomd met prachtige bloemperken. Voor ons is dat al genoeg, omdat we verder zelf alles aan boord hebben. Later ga je eens verder rondkijken en zie je dat vrijwel al het sanitair kapot is. Verder naar achteren is het gras niet meer zo mooi groen. Een gedenksteen zegt, dat dit park al in 1964 is geopend. Toen moet het een plaatje zijn geweest met mooie pergola’s en door romeinse kolommen omgeven zithoeken, nu helemaal overwoekerd. Het Caravan Park maakt deel uit van een groter geheel, want het wordt helemaal begrensd door een

Central Park

Central Park

publiek park. Ook dat ligt er nog redelijk verzorgd bij, met zelfs een werkend fontein. Maar aan de overkant van de weg ligt het Central Park. Toen dit aangelegd werd, moet het zijn gelijknamige broertje in New York naar de kroon hebben gestoken, maar nu is het ene troosteloze bende, waar zo langzamerhand de contouren van hoe het ooit is geweest, helemaal vervagen. Aan de rand van dit park bevindt zich het Natuur Historisch museum. Hoewel het bezoek aan het Spoorwegmuseum niet echt goed was bevallen, hebben we dit ook met een bezoek vereerd, maar om geheel andere redenen draaide dat eveneens op een fiasco uit: de stroomvoorziening was uitgevallen! Een half uur geduld hebben we weten op te brengen, daarna hielden we het voor gezien.

Voordat we in Bulawayo aankwamen (die stad is overigens gesticht door Mr Cecil J. Rhodes, daar heb je hem weer) hebben we een bezoek gebracht aan het Hwange NP, het bekendste natuurpark van Zimbabwe. Eindelijk weer eens een park, waar we tegen een redelijk bedrag met onze eigen auto mochten rondrijden. Qua diversiteit van het wild is het ons een beetje tegengevallen, maar we zijn wel getuige geweest van een paar zeer vermakelijke gebeurtenissen. Ook in dit park zijn de dieren in dit jaargetijde aangewezen op de door mensenhanden gemaakte waterpoelen. Bij een zo’n plas is een mooi platform gemaakt, waarbij je op je gemak het komen en gaan van de verschillende dieren kunt gadeslaan. Nog maar amper gezeten, zijn we getuige van hoe een jong nijlpaard een krokodil het water uitwerkt. Nijlpaarden zijn zeer territorium gevoelige beesten, die alles aanvallen wat binnen hun gebied

Olifant en krokodil

Olifant en krokodil

komt en wordt daarmee tot het gevaarlijkste dier van Afrika gerekend. Wat de oorzaak in dit geval ook was, het leek er bovenal op, dat het jonge nijlpaard de krokodil wilde plagen. Samen kwamen ze het water uit, waarbij het nijlpaard de krokodil regelmatig in zijn staart beet zonder echt door te bijten. De krokodil grauwde en snauwde dan terug, maar ook zonder echt te bijten. Had hij dat wel gedaan, dan was hij er waarschijnlijk meteen geweest, want dan had die kolos zijn gewicht in de strijd geworpen en was het pleit snel beslecht. Al “stoeiend” verwijderde het span zich steeds verder van de poel. Pa en ma nijlpaard waren inmiddels ook het water uit gekomen om te zien waar zoonlief (kan ook dochterlief geweest zijn) zo druk mee in de weer was, zonder zich er echt mee te bemoeien. En ziedaar, daar kwam voor de krokodil redding uit onverwachte hoek: een kudde olifanten kwam aan gewandeld en toevallig liepen de nijlpaarden op hun route, dus werd de achtervolger ineens achtervolgde; ze wisten niet hoe gauw ze weer terug in het water moesten komen! Twee dagen later lag de krokodil weer op het droge en konden we vaststellen, dat hij echt geen beschadiging had opgelopen! Overigens verbaas je je er over, hoe beesten, zoals het nijlpaard en de krokodil, zo afhankelijk immers van water, bij zo’n kleine poel, midden in een zeer uitgestrekt droog gebied terechtkomen.

IMG_7502Olifanten kwamen in ons vorige verslag al uitgebreid aan de orde, maar wat het dit keer bijzonder maakte, was de pas geborenen, die in de kudde meeliepen. Zo klein, slechts enkele dagen oud, zo hulpbehoevend lijkt het. Maar wat blijkt: zo klein als ze zijn kunnen ze al zwemmen! Moeders loopt het water in en de benjamin volgt. Het gaat allemaal wat stuntelig, waardoor wij mensen denken, dat hij per ongeluk te water raakt. De ach’s en o’s bij de toeschouwers zijn dan ook niet van de lucht. Maar ziedaar, het slurfje gaat omhoog en ze zwemt gewoon mee. Dat levert in zo’n kleine plas water vervolgens weer een confrontatie met de nijlpaarden op. Heel lang gaat het goed en kijken ze elkaar van dichtbij eens in de ogen, maar dan ineens besluit moeder olifant dat het genoeg is geweest en plaats een charge op de nijlpaarden. Fantastisch schouwspel!

 

Zimbabwe is niet alleen maar natuur, maar heeft ook op het gebied van cultuur iets te bieden en wel een van de grootste mysteries van Afrika ten zuiden van de Sahara: de ruïnes van Great

Warm hoor!

Warm hoor!

Zimbabwe in de buurt van Masvingo. Toen de eerste blanke ontdekkingsreizigers de overblijfselen van dit bouwwerk aanschouwden, kon men zich eenvoudigweg niet voorstellen, dat dit door Afrikanen was gebouwd. De heersende mening was immers, dat zwarten lui en dom waren en absoluut helemaal niets konden. De Portugezen schreven het toe aan het verloren koninkrijk van Ophir met daaraan verbonden Bijbelse figuren als Sheba en Koning Salomon. Later dacht men dat de Feniciërs er iets mee te maken hadden. Zelfs toen onomstotelijk werd vastgesteld dat het door de oorspronkelijke, zwarte bewoners in de loop van meerdere eeuwen gebouwd moest zijn, het begin dateert van voor onze jaartelling, heeft men dit jarenlang bewust onder de (blanke) pet gehouden, om de zwarten niet te sterken in hun zelfbewustzijn. Ook de vazallen van meneer Rhodes hebben hier aan meegewerkt.

De ruïnes liggen verspreid over een 722 ha groot terrein. Wat gezien wordt als de residentie van de verschillende vorsten, ligt bovenop een heuveltop. Het is een beste klim om daar te komen, vooral als de thermometer op dat moment 40 graden plus aangeeft. Een lieftallige jongedame ging als gids mee en wist ons allemaal aardige dingen te vertellen. Vooral grappig als je zelf al gelezen hebt, dat het meeste giswerk is omdat men echt niet weet, hoe deze gemeenschap ooit gefunctioneerd heeft. Wat op ons diepe indruk maakte was een 11 meter hoge muur, waarbij de stenen van graniet zijn en behoorlijk regelmatig van vorm. Hoe men dat al voor elkaar gekregen met de hulpmiddelen van toen, is op zich al een knap staaltje vakmanschap. Het bijbehorende museumpje, met voorwerpen gevonden in de omgeving, moest het zonder onze belangstelling stellen. Net toen we aan kwamen lopen en het verlokkende geluid van de airconditioning  al konden horen, viel de elektriciteit uit. Niet te geloven, willen we cultureel doen, wordt het ons op deze manier onmogelijk gemaakt!

 

In Masvingo wilden we naar een lodge annex camping, die zeer enthousiast beschreven werd in onze Bradt reisgids van Zimbabwe. Het vreemde was wel, dat onze GPS met informatie van recentere datum, deze mogelijkheid helemaal niet vermeldde. Desgevraagd kregen we te horen, dat ze slachtoffer waren geworden van de “strijdmakkers” van de grote leider van Zimbabwe. Die kregen een soort vrijbrief om blanken van hun bezittingen te verjagen en de boel over te nemen. Zonder enige kennis van zaken betekende dit vrijwel altijd, dat binnen de kortste keren een florerend bedrijf naar de knoppen werd geholpen. Zo zagen we een paar dagen geleden nog, op weg naar het Chimanimani NP de overblijfselen van wat ooit een hele mooie boerderij geweest moet zijn; helemaal vervallen en overwoekerd met struikgewas. Ongetwijfeld ook het resultaat van een soortgelijke actie, waarvan er helaas zovele geweest zijn.

 

Nederlandse kolonie

Nederlandse kolonie

Eveneens in de buurt van Masvingo ging een auto, die ons net had ingehaald, langzaam voor ons rijden en maakte met zwaaibewegingen uit het raam duidelijk, dat hij ons wilde spreken. Enthousiast kwam een man de auto uit en sprong spontaan op de treeplank om te melden, dat hij ook Nederlander was en dus vond, dat hij de mensen in een auto met Nederlands kenteken, de eerste die hij ooit in Zimbabwe gezien had, even moest spreken. Na een kort babbeltje nodigde hij ons uit bij hem thuis koffie te komen drinken. Dat lieten we ons natuurlijk niet ontzeggen, ondanks dat we daarvoor 8 km een gravelweg in moesten. Gert Jan, zo heette hij, was ingenieur en werkte voor de TNO van Zimbabwe, zoals hij het zelf verwoordde. Zijn vrouw, Janneke, was arts en werkte voor een NGO (Non Governmental Organization = buitenlandse hulporganisatie) waar er zoveel van in Afrika zijn. Ze hebben drie kinderen, waaronder een geadopteerd meisje uit Zambia, waar ze eerder 10 jaar hebben gewoond. Toevallig was er ook nog een vriendin op bezoek, die zich afvroeg, of Gert Jan altijd zo de Nederlanders bij hem thuis uitnodigde……

 

En om de rode draad maar tot het eind toe vast te houden: we zitten nu voor een paar nachtjes in het Rhodes Nyanga Hotel in het gelijknamige Nationale Park op de grens met Mozambique. Het

Veranda

Veranda

hoofdgebouw van dit hotel wordt gevormd door de oorspronkelijke cottage, die Rhodes hier voor zichzelf heeft laten bouwen. Hij woonde hier van 1896 tot 1902, voorop gesteld dat hij in de buurt was. In 1933 is het aangepast en als hotel geopend. De kamers zijn het bedrag dat men ons in rekening brengt in de verste verte niet waard, maar de ambiance van het hoofdgebouw met schitterende veranda, maakt veel, zo niet alles goed. En als ’s avonds het diner speciaal voor ons beiden wordt opgediend bij de open haard in een kamer die nog helemaal “koloniaal” uitademt, dan is het leven weer goed.

 

Plannen zijn er om gewijzigd te worden. In tegenstelling tot wat we eerst in gedachten hadden, gaan we vanaf hier rechtstreeks Mozambique in om het over een paar weken in het zuiden weer te verlaten. Daarover in ons volgende verslag meer.

DSCN0538

6 Responses to “Een hittegolf in Zimbabwe”

  1. Desiree schreef:

    Ach wat een prachtig verhaal. Die meneer Rhodes toch.
    Inderdaad een prachtige laatste rustplaats uitkijkend over “Rhodesië”
    En hoe mooi de natuur/hiërarchie kan zijn in een klein poeltje.
    Wat leuk dat je in de middle of nowhere een Nederlander tegenkomt.
    Ik verheug me alweer op het vlgd verhaal. Maar een live verslag is ook niet verkeerd.
    Dank voor de uitnodiging. Wij komen graag een wijntje drinken op de bijzondere verjaardag van Wil.
    Nog een goede reis en tot de 27e
    Liefs

    Ps. Gelukkig geen moeilijke sommen om het bericht te plaatsen?

  2. joost & marlien schreef:

    Hallo Gerard & Wil,
    Ik lees dat jullie toch weer een wildpark opzoekt. Op zoek naar dat luipaard natuurlijk.
    Hotel Bulten is gereserveerd 🙂
    Jst & Mrln

  3. Han Hagen schreef:

    Beste Gerard en Wil,

    Weer een mooi reisverhaal én geschiedenisles. Weer eens een verslag zonder blauwe plekken of mechanisch ongemak. Dat maakt de reis natuurlijk alleen maar mooier. Voor Wil is het aftellen. Nog vijf weken te gaan.

    Mooie reis verder.

    Vr. gr.

    Han

  4. Helga en Boudewijn schreef:

    Lieve Wil en Gerard,
    Toch weer een heel avontuur. Met veel interesse gelezen op de bank in onze buitenkeuken in Spanje. Ja, we zitten er weer. 27-12 zal niet lukken :-(( moet helaas werken die dag :-((

    Nog heel veel plezier de komende weken en een fijn en gezellig feest!

    Helga en Boudewijn

  5. First Lady schreef:

    My dear President & Wil,
    Dit is de 3e poging om een reactie te geven op jullie verhaal. De optel/aftrek sommetjes kan ik net aan. Echter mijn systeem niet. Wat ik ook probeer, hij weigert gewoon mijn reactie te versturen.

    Dank, dank, dank alweer voor deze bijzondere geschiedenisles. Wist wel, dat Rhodesië vernoemd is naar Cecil Rhodes en dat hij een niet al te prettig mens was, echter daarmee is alles gezegd. Ik denk overigens, dat er weinig blanken zijn (in die tijd), die een positieve rol hebben gespeeld in Afrika en dit geldt zowel voor de kolonialisten als de gelukszoekers.

    En enig lijkt het me het spel tussen de jonge nijlpaard en krokodil, ook jong denk ik. Ze zijn nog niet bewust van de regels van de natuur. Geen survival of the fittest, maar gewoon lekker spelen met elkaar.

    De zgn typische bomen (foto 29) lijken nogal op bomen die op Aruba voorkomen: de kwihi bomen. Als ik er weer ben zal ik een foto van maken en naar jullie toesturen.

    De kou begint zich aan te melden met regen, wind en wat natte sneeuw. Voor de rest spannende tijden in Europa met bedreigingen van IS. Ga er van uit dat jullie iets van de gebeurtenissen in Frankrijk en Belgie hebben meegekregen. Triest en benauwend allemaal.

    Geniet maar met volle teugen en tot een volgende keer.
    Greetz from rainy Diemen en hopen dat het dit keer wel goed gaat met mijn reactie.
    FSTLDY

  6. Charlesundig schreef:

    wh0cd594577 erythromycin online

Laat een berichten achter aan Han Hagen