Rondreis door Griekenland

Als je in bijna alle landen van Europa al eens een rondreis hebt gemaakt, is het best wel vreemd, dat je eerst 74 jaar moet worden, voordat je een uitgebreid bezoek aan Griekenland brengt. OK, we zijn al wel eens met een stedentrip naar Athene geweest, een stad die we daarom deze trip links laten liggen, maar verder niet, zelfs niet een zonvakantie op een van de eilanden.

De oudere lezers zullen zich de Tv-serie “Who pays the ferryman” wellicht nog herinneren. Die speelde zich af op Kreta. Dat leek me wel wat, maar om onduidelijke redenen is het daar nooit van gekomen. Dat is des te opvallender als je ziet wat Griekenland allemaal te bieden heeft aan cultuur, natuur en, niet onbelangrijk, mooi weer. Ik kan mij nog wel herinneren, dat een reis met je eigen auto naar dat land, niet alleen ver weg was voor een vakantie van drie weken, maar ook voor grote problemen kon zorgen als je daar een ongeluk kreeg. Eigenlijk hetzelfde soort problemen als waar we in Colombia tegenaan liepen. Omdat je auto tijdelijk ingevoerd werd en je door een ongeval onmogelijk nog kon rijden, liep je ook nog het risico, dat je alsnog invoerrechten moest betalen. Dat soort ongein, maar ik kan mij niet herinneren, dat dat een doorslaggevende reden was om niet te gaan.

Alexander de Grote?

Omdat ik in mijn vorige verslag niet veel verhaald heb, over wat we als toerist hebben meegemaakt, ga ik toch nog even terug naar de Balkan. We verlieten jullie in Skopje, de hoofdstad van Noord Macedonië. Over die stad wil ik toch nog wel iets meer vertellen, al hoewel je dan ook niet ontkomt aan een stukje politiek en moderne geschiedenis. De Republiek van Noord-Macedonië is zo’n nieuw land, dat aansluiting zoekt bij de Europese Unie. Sinds ze in de naam “Noord” hebben toegevoegd, maken ze iets meer kans om toegelaten te worden. Voordien was Griekenland mordicus tegen, omdat die vinden dat de naam Macedonië bij hen hoort. Dat verzet is nu opgeheven, iets waarmee heel veel Grieken het nog steeds niet eens zijn. Hoe dan ook, om de nieuwe status als onafhankelijk land te benadrukken, is de Macedonische overheid in 2011 begonnen met een soort herontwerp van de hoofdstad, die zijn weerga niet kent. Het project kreeg ook een naam: Skopje 2014. Overal zijn immense nieuwe overheidsgebouwen verschenen, rijkelijk voorzien van beelden en immense zuilen, waar de oude Grieken en Romeinen jaloers op zouden zijn. Overal waar je kijkt staan beelden of beeldengroepen, de ene nog indrukwekkender dan andere, de meeste omringd door spuitende fonteinen. De meest imposante staat midden op het, hoe kan het  ook anders bij zoveel nationalistisch vertoon, Macedonië-plein. Het is een hoge zuil met daarop een imposante ruiter. Aan de voet van die zuil is een enorm fontein met stoere krijgslieden en leeuwen. Volgens vele inwoners en zeker

Gelukkig ook nog wat humor

volgens de Grieken, moet de ruiter Alexander de Grote voorstellen en hoe kan het ook anders, dat is weer tegen het zere been van de Grieken, want Alexander hoort bij hen en ze vinden dus, dat hun buurman hun culturele erfgoed steelt. Tja, zo complex ligt dat in deze regio allemaal. Sinds een paar jaar, met andere machthebbers aan het bewind, wordt er ook gesproken over het afbreken van dit immense beeld: te groot, het detoneert met de omgeving, het heeft veel te veel geld gekost(Macedonië is straatarm) en misschien ook wel om diplomatieke redenen. Ondanks dat het op de dag van ons bezoek slecht weer was, heb ik heel veel foto’s gemaakt, maar wel voortdurend met een grijns op mijn gezicht; onwillekeurig moest ik aan Las Vegas denken. Daar weten ze dat ze mooie kitsch maken, hier is het echter allemaal heel serieus bedoeld, maar het resultaat van deze 700 miljoen euro’s kostende grootheidswaanzin is alleen maar leuk voor de toeristen.

En passant heb ik in mijn vorige verslag vermeld, dat we vele kerken en kloosters bezocht hebben. Dat was binnen de context van mijn verhaal, zonder dat ik daar verder op

Doet ons aan een boeddhistisch klooster denken.

ben ingegaan. Ik ga ze zeker niet allemaal beschrijven, maar één wil ik er hier wel uitlichten. Van Skopje zijn we via een prachtige route door het Mavrovo National Park naar Ohrid gereden aan het meer, dat zijn naam aan deze stad ontleent. Onderweg ligt dan weer zo’n prachtig klooster, het Sveti Jovan Bigorski klooster. Dit van origine Byzantijnse bouwwerk dateert uit het jaar 1.000. In de communistische tijd, was het helemaal verwaarloosd, zoals het door de eeuwen heen ook meerdere keren verwoest is geweest door aardbevingen, brand of oorlogsgeweld. Nu is het weer in zijn volle luister hersteld. Zowel Wil als ondergetekende waren

Wethouder Hekking

eensluidend in onze eerste indruk: het lijkt wel een boeddhistisch klooster! Alleen de wapperende gordijnen en tinkelende belletjes ontbreken. Ik zei dat tegen een monnik, maar die wist met mijn opmerking niet goed raad. Misschien had hij nog nooit een Tibetaans klooster gezien, zou kunnen, of vond hij het een ongepaste opmerking. Zou ook kunnen. Op mijn vraag hoeveel monniken er nog in het klooster leven, luidde het antwoord dertig en dat de populatie groeiende is! In de kloosterkerk, die opvallend rijk versierd was met gouden ornamenten, kandelaars e.d. ,  mochten we niet fotograferen, iets, wat ons in andere kloosters niet ontzegd was. Ik sprak mijn verwondering uit, dat het klooster er zo goed verzorgd uitzag. Uit zijn antwoord meende ik te begrijpen, dat het kwam, omdat dit klooster de hoofdzetel was, van de Syrisch Orthodoxe kerk in Macedonië. Terwijl ik met hem sta te praten maakt Wil een foto van ons. Komt de portier, die ook de toegangskaartjes verkocht, er heel nadrukkelijk bij staan. We schoten bijna allebei spontaan in de lach, want hij deed ons erg sterk denken aan wethouder Hekking uit Juinen, vormgegeven door Kees van Kooten, die ook zo graag nadrukkelijk in beeld wilde zijn.

Ohrid

Na een paar heerlijke dagen aan het Ohrid-meer, waar we ook prima gebruik van onze fietsen konden maken, zijn we Griekenland ingereden, een volwaardig EU-lid. Waarom die laatste toevoeging, hoor ik daar iemand vragen? Als reiziger, die steeds meer gebruikmaakt van apps , die ervan uitgaan, dat je online bent, is het toch wel prettig, dat je dan zonder al te hoge kosten (in Servië had ik in no time 70 euro buiten mijn bundel verbruikt!), weer kunt googelen, al was het alleen maar om de juiste weg te vinden als je weer eens verkeerd rijdt. Jazeker, ondanks die moderne hulpmiddelen, gaat het soms nog helemaal fout. Meteen al in het begin als we de berg Olympus willen bezoeken. Dacht ik met behulp van MyRouteapp een keurige route te hebben uitgezet, eindigen we op een geitenpad. Wel op de Olympus, maar niet helemaal op het beoogde punt. Het zou zelfs kunnen zijn, dat we daar wat krasjes op het nog maagdelijke kunststof van onze camper hebben opgelopen, omdat het weggetje zo smal werd, dat het bijna onvermijdelijk was, of de takken aan weerskanten hebben hun sporen achtergelaten. Het zij zo. Wellicht kan Kolsté CAR Cleaning ze te zijner tijd wel weer wegpoetsen. (Ha Jos, deze reclame is toch minstens 1 x de Westfield poetsen waard!).

Die Olympus zouden we beklimmen, nadat we eerst een bezoek hadden gebracht aan de tombes van Vergina. Nu weet je, wanneer je Griekenland bezoekt en ook nog belangstelling hebt voor hun

Prachtig gpudsmeedwerk

cultuurschatten, dat je in ieder geval een paar archeologische vindplaatsen moet bezoeken. Die van Vergina was er een van en daar liepen we eerlijk gezegd toevallig tegenaan omdat we in de buurt van de Olympus naar een overnachtingsstek op zoek kwamen. Het beste was een soort camperplek op een algemene parkeerplaats, waar we wel de beschikking over water en elektriciteit hadden. In de beschrijving stond, dat het een prima plek was om de tombes te bezoeken. Dus zo werden ze onder onze aandacht gebracht. We kwamen daar tegen het eind van de middag aan en de man, die ons ontving en het stroomgeld incasseerde, stelde ons voor, dat we meteen maar naar het museum zouden gaan. Het was dat weekend gratis en het zou de volgende dag wel eens heel erg druk kunnen worden. Huh, museum??? We zijn helemaal niet van plan om een museum te bezoeken. De man werd bijna boos. Je komt naar Vergina en je bezoekt niet eens het museum. Ondenkbaar!. De oprechtheid van zijn verontwaardiging bracht ons er toe, om toch maar eens een kijkje te gaan nemen. En als het toch gratis is … Nee, dat laatste was echt geen overweging, maar dat museum stond domweg niet op ons lijstje. Slechte voorbereiding dus, want we zouden inderdaad iets moois gemist hebben. In de 4e eeuw voor Christus heerste hier Philips II. Nu

Miniatuurtjes, zo mooi

kende ik vanuit de geschiedenislessen al wel een Philips II, maar die kwam uit Spanje en die maakte het ons in de 80-jarige oorlog moeilijk, maar van deze Macedonische Philips had ik nog nooit gehoord. Zoals in die tijd wel vaker voorkwam, was deze vorst op het hoogtepunt van zijn macht een kopje kleiner gemaakt. Zijn zoon heeft daarna een tombe voor hem ingericht met onnoemelijk veel kostbaarheden. Zijn tombe werd eerst in 1976 ontdekt en wat men aantrof, deed denken aan de graven van de farao’s uit Egypte. Juist die sieraden lagen uitgestald in het museum en maakten op ons indruk, vanwege het ontzettend fijne goudsmidwerk en beeldhouwwerk. Miniatuurtjes, zo levensecht, dat je er niet op uitgekeken raakt. De archeologische site zelf, vergde te veel van onze fantasie. Er stond niets meer overeind en van slechts de contouren van wat verkruimelde funderingen, kunnen wij niet warm lopen.

Gelukkig zijn er ook nog wat plekken, waar onze fantasie minder op de proef wordt gesteld en waar we nog wel kunnen genieten van de grandeur, die het ooit heeft gehad,

Delphi

zoals in het oude  Delphi. Deze plek bereikte het hoogtepunt van haar macht ver voor het jaar nul. Net zoals velen van jullie, schat ik zo in, wisten we niet meer, dat de tempel ter ere van de god Apollo hier centraal stond, maar wat we allemaal nog wel weten uit hetgeen we geleerd hebben is het Orakel van Delphi. Zelfs een beroemd veldheer als Alexander de Grote raadpleegde het orakel om te horen of zijn op handen staande veldtocht onder een goed gesternte zou verlopen. Het verhaal gaat wel, dat toen de spreekbuis van het orakel wat talmde, hij haar bij de kladden heeft gegrepen en over de toonbank heeft getrokken. Dit laatste om het te visualiseren naar het huidige tijdsgewricht. Desgevraagd gaf het Orakel aan, dat wij met een gerust hart onze plannen voor toekomstige reizen, ten uitvoer kunnen brengen. Iedere vorst, die naar Delphi kwam om Apollo te eren, bracht een geschenk mee. En dat kon behoorlijk uit de hand lopen. Zo was de toegangsweg naar de tempel, die wij ook een beetje amechtig gelopen hebben, gelardeerd met prachtige beelden, allemaal geschonken door de voorname en ook rijke bezoekers. Daarbij stak onze 6 euro de man (6 euro korting als 65 plusser!) wel wat karig af! Het oude Delphi ligt tegen de helling van de berg Parnassos, waarbij de tempel van Apollo natuurlijk hoog ligt. Vandaar het amechtig van hiervoor. Vanaf de tempel, of wat er van over is, heb je een mooi uitzicht over de omgeving en de golf van Korinthe, zegt de beschrijving in de Lonely Planet, hoewel ik die laatste vanaf deze plek met de beste wil van de wereld niet heb kunnen ontdekken. Dat is best vreemd als je onderweg in de auto, regelmatig het water hebt zien glinsteren. Als je nog een heel stuk verder omhoog wandelt, kom je bij de oudste atletiekbaan van de wereld. Een 180  meter baan geflankeerd door tribunes, die nog bijna helemaal intact zijn. Iedere vier jaar (!) werden hier wedstrijden gehouden, de voorloper van de Olympische Spelen.

Een reis van twee maanden door het “oude” Europa levert zoveel meer indrukken op, dan een reis door Afrika of Amerika, dat het nu alweer moeilijk wordt, om een hoogtepunt te noemen, maar een die daarvoor zeker in aanmerking komt, zijn de kloosters boven op de toppen van de bijzondere bergen in Meteora. Ook Griekenland kent meerdere periodes in haar geschiedenis waarbij ze onder Turks bewind kwamen. Weer wordt je met de geschiedenis geconfronteerd en realiseer je je beter, waarom de Turken aartsvijanden zijn van de Grieken. Wij hebben eenmaal de Duitsers ongenodigd over de vloer gehad en dat maakt, dat er Nederlanders zijn, die de Duitsers nog steeds niet kunnen luchten. Kun je je voorstellen, wat er met een volk gebeurt als dat meerdere keren door hun buurman is geknecht; nooit andersom! Maar dat terzijde. In deze regio woonden al sinds de elfde eeuw zogenaamde heremieten, monniken die hun geloof in totale afzondering belijden en in de natuurlijke grotten woonden. Toen in

Takel, ook nu nog in gebruik.

de 14e eeuw de Turken binnenvielen en er weer een bloedbad dreigde, zochten ook andere monniken hier hun toevlucht. Ze bouwden bovenop de eigenaardig gevormde rotsen, een soort obelisken, hun klooster. Met een touwladder klommen ze omhoog, waarna ze die vervolgens optrokken en nagenoeg onbereikbaar werden. Later maakte men ook gebruik van een primitieve lier, waarbij goederen of een monnik in een net omhoog getakeld werden. Voor een deel worden die takels nog steeds gebruikt om materialen naar boven te hijsen. Van de vele kloosters zijn er nu nog zo´n zes intact en inmiddels ook wat gemakkelijker bereikbaar. Dat is niet echt een voordeel, want helaas is dit weer zo’n toeristische plek, waar busladingen met Japanners of Amerikanen in hordes tegelijk worden afgeleverd. In zo’n kloosterkerkje, ooit alleen maar bedoeld voor de paar daar levende monniken, waar het met 15-20 man al heel erg vol is, is zo’n buslading veel te veel van het goede. Niet alleen blijft er dan geen ruimte over voor andere bezoekers, maar de gids wil natuurlijk graag haar toegevoegde waarde laten blijken met ellenlange verhalen, waardoor de doorstroming zeer stroperig verloopt. Des te erger als je ziet, dat een belangrijk deel van haar gezelschap niet eens luistert.

Leuke havenplaatsjes

Nu ik zo bezig ben, kom ik tot de ontdekking, dat ik zo nog wel een tijdje kan doorgaan. Over het natuurschoon heb ik het nog niet eens gehad. Hoe beschrijf je dat trouwens in een leuk verhaal. Ik denk dat de foto’s hier meer zeggen. Dat geldt ook voor die leuke (haven)plaatsjes, die we bezocht hebben en waar het goed toeven was op een terrasje aan het water. Maar iets wil ik er toch nog even uitlichten en dat was onze passage van het kanaal van Korinthe. Het kost  ons allemaal denk ik weinig moeite om het silhouet van Griekenland op de landkaart voor de geest te halen. We zien dan allemaal die grote inham ergens halverwege. Dat is de golf van Korinthe, die het land bijna in tweeën deelt. Al aan het eind van de zevende eeuw voor Christus(!) was er al ene Periander, die met het idee voor een kanaal kwam, maar de technische uitvoering ervan, was toen nog een brug te ver. Hoewel nog vele heersers nadien het overwogen

Veel ruimte blijft er niet over

hebben, is het keizer Nero, die in 67 AD de eerste, gouden spade in de grond stak. Vervolgens mochten 6.000 Joodse slaven het karwei afmaken. Maar door allerlei oorlogen, kwam het werk nooit af en duurde het tot 1893, toen een Frans bedrijf het karwei voltooide. Het kanaal is 6 kilometer lang en 23 meter breed. De rotswanden rijzen zo’n 90 meter op, wat het bijzonder spectaculair maakt als een groot schip passeert. En dat geluk hadden wij. De brug ging net open, toen wij arriveerden. Alleen gaat dat hier op een hele andere manier, dan wat wij gewend zijn. Geen ophaalbrug of brugdeel, dat omhoog gaat, nee, het brugdeel laten ze hier onder water zakken. Waarom ook niet, maar voor ons was het iets compleet nieuws. Veel groter dan de boot die passeerde kunnen mijns inziens boten hier niet

Net weer boven water

zijn, want er bleef heel weinig ruimte over tussen de boot en de rotswanden.

Het laatste waar ik jullie nog even kond van wil doen is ons bezoek aan het schiereiland Mani met zijn ruige berglandschap, dat ons in meerdere opzichten aan Schotland deed denken, want niet alleen het landschap hier is ruig, maar ook de geschiedenis van dit stukje Griekenland en zijn bewoners, georganiseerd in familieclans, die elkaar regelmatig naar het leven stonden. Vruchtbare grond was heel schaars en dat was vaak de bron van een conflict. Echte kastelen had men niet, maar wel iets wat er op leek: torenhuizen. Het land staat er vol mee. De meeste zijn vervallen tot ruïnes, maar de laatste tijd worden ze ook gerestaureerd. Ook nieuwbouw wordt veel in die stijl gedaan.

Torenhuizen

Met het bezoek aan dit schiereiland hebben we meteen het zuidelijkste punt van deze rondreis bereikt. Vanaf nu gaat het weer noordwaarts, op huus an! Maar als het weer goed blijft, gaat dat nog wel even duren, voordat we de camper de oprit opdraaien. Er wacht ons eerst nog meer Balkan waaronder Albanië.